Lęk i strach towarzyszyły ludziom od zawsze. Są zupełnie naturalne i mogą pełnić funkcję ochronną, ostrzegając nas – również podświadomie – przed poważnymi zagrożeniami. Jednak czasem te naturalne odczucia przybierają formę, która nie jest odpowiednia, staje się irracjonalna, a nawet zmienia się w ataki paniki. Czym one są, jak je rozpoznać i jak sobie z nimi radzić?
Czym jest atak paniki?
Zaburzenia lękowe to szerokie spektrum zaburzeń emocjonalnych. Wśród różnych typów zachowań i objawów, które się z nim wiążą, wyróżniamy między innymi ataki paniki, czyli krótkie napady (zazwyczaj trwające od kilku do kilkunastu minut) ogromnego lęku. Są to odczucia, których nie można kontrolować i które wiążą się również z wystąpieniem fizycznych objawów strachu o wysokim nasileniu.
Co ważne, napady paniki występują zazwyczaj niezależnie od racjonalnych przesłanek i czynników zewnętrznych, choć mogą współwystępować także z fobią, jako reakcja na bodziec ją wywołujący (np. pająki). Są to doświadczenia, na które zazwyczaj nie mają też wpływu osoby trzecie. Nie daje się ich przewidzieć, co często powoduje, że osoba ich doświadczająca zaczyna wycofywać się z życia, zaczynając lękać się samego lęku.
Bezpieczne miejsce
Ataki paniki są nieprzewidywalne, a dla wielu osób jedynym sposobem na ich opanowanie jest fizyczna ucieczka do bezpiecznego miejsca. Większości z nas takimi miejscem wydaje się własny dom, dlatego ludzie cierpiący na paniczny lęk niekiedy mogą starać się ograniczać przebywanie poza nim.
Takie postępowanie nie tylko utrudnia funkcjonowanie społeczne, ale też nakręca spiralę lęku przed wystąpieniem kolejnego ataku paniki, tym razem w miejscu publicznym.
Jak rozpoznać atak paniki?
Osoby, które już raz doświadczyły ataku paniki, zazwyczaj wiedzą, jak się on zaczyna i mogą próbować dostać się w bezpieczne miejsce, by go przeczekać i uspokoić się. Jednak ktoś, kto nie ma w tej kwestii doświadczenia, będzie czuł się zagubiony, dlatego postanowiliśmy podać kilka najczęstszych objawów występujących z napadem lęku.
W pierwszej kolejności pojawia się uczucie paraliżującego przerażenia, które może prowadzić do lęku przed śmiercią albo chorobą psychiczną. Jednocześnie występuje szereg objawów fizycznych, takich jak odczuwanie duszności i problemów z oddychaniem, kołatanie serca, zawroty głowy i mdłości. Dochodzą do tego często uderzenia gorąca lub dreszcze, drgawki i drżenie całego ciała lub kończyn, uczucie odrętwienia oraz nierealności własnego ciała i istniejącego wokół świata.
Czy z atakami paniki można radzić sobie samodzielnie?
Samodzielne próby uspokojenia się mogą przynieść czasem pozytywny rezultat, ale większość osób nie jest w stanie samodzielnie uchronić się przed atakiem paniki, zatrzymać go ani zmniejszyć dolegliwości. Dlatego tak ważne jest podjęcie terapii z doświadczonym terapeutą, który pomoże w zdiagnozowaniu zaburzeń lękowych oraz rozwiąże problem u jego podłoża.
